وبینار «سواد رسانه‌ای، کمربند ایمنی کنشگران اجتماعی در دنیای متاورس» با حضور رئوف آذری مدرس و عضو انجمن سواد رسانه‌ای ایران، در شامگاه دوشنبه ٢١ فروردين در گروه یاران اصلاح تهران برگزار شد.
رئوف آذری نخست به تعریف سواد از منظر سازمان یونسکو اشاره كرد و گفت: «توانايي ایجاد تغییر در زندگي؛ باسواد کسی است که بتواند با آموخته‌ها و دانش خود، تغییري در زندگی‌اش ایجاد کند.»
وي به مهارت‌های ضروري در قرن بیست و یکم اشاره کرد: «منطقی بودن، هوش اجتماعی، تفکر تطبیقی، شایستگی فرا فرهنگی، تفکر محاسباتی، سواد رسانه‌های جدید، فرارشتهای شدن دانش، ذهن طراحی، مدیریت شناختی، مشارکت مجازی، سواد رسانه‌ای را ابزاري براي تغيير متناسب با دنياي جديد، هستند.»
آذری در ادامه به تعریف کمیسیون اتحادیه اروپا از سواد رسانه‌ای پرداخت: «توانایی دسترسی به رسانه‌ها، درک و ارزیابی انتقادی جنبه‌های مختلف محتوای رسانه‌ها برای خلق ارتباطات در زمینه‌های گوناگون، است. تعبير لیوینگستون را از سواد رسانه‌ای؛ توانایی براي دسترسی، تحلیل، ارزیابی و خلق پیام‌هایی است که در زمینه‌ها و شرایط مختلف تعریف می‌شود.»
در ادامه آذری در ادامه به تهدیدکننده‌های حریم خصوصی را معرفی کرد: «دولت‌ها، شرکت‌های خصوصی، هکرها، اشتباهات و بی‌توجهی‌های خود دلايلي بر نياز به سواد رسانه‌ای هستند.»
وي سپس رويكردهاي مرتبط با رسانه را در سه گروه؛ تبيين كرد:
١) خوش‌بین‌ها: رسانه را فرصت و مزیت می‌دانند، به نسبت آینده خوش‌خیال هستند، موضع منفعل و سیاست استفاده‌ی بی‌حد و بی‌رویه و تسریع در استفاده از رسانه را دارند.
٢) بدبین‌ها: رسانه را تهدید می‌دانند و نسبت به آینده نگران هستند. موضع آن‌ها هم در مورد رسانه منفعل است و سیاست هراسان سازی و عدم استفاده از رسانه را اتخاذ می‌کنند و.معمولاً قرنطینه را ترجیح می‌دهند.
٣) واقع‌بین‌ها: موضع فعال دارند و معتقد هستند که سواد رسانه‌ی افراد را باید بیشتر کرد تا بتوانند از رسانه استفاده‌ی درست را داشته باشند. موضع آن‌ها فعال بودن و توانمندسازی است و واکسینه شدن را ترجیح می‌دهند.
آذری در ادامه؛ به سؤالات پنج‌گانه تفكر در پیام‌های رسانه‌ای و توليدات آن اشاره کرد؛
«چه کسی این پیام را تولید کرده و هدفش چیست و چرا این پیام استفاده شده است؟
این پیام چه نظریاتی را ارائه می‌دهد؟
از چه قالب، تکنیک و فنونی برای جلب مخاطب استفاده کرده است؟
رسانه پیام خود را در چه بستر فرهنگی تولید و ارسال کرده است؟»
این مدرس و فعال رسانه‌ای ضمن برشمردن برخي تهديدات و تأثيرات منفي رسانه‌ها و ويژه شبکه‌های اجتماعي را این‌گونه عنوان کرد:
«احساس نیاز به توجه، کور کردن خلاقیت، به خطر افتادن حریم خصوصی کاربران، كاهش فاحش تعاملات رودررو، شکست در روابط موجود در شبکه‌های اجتماعی، بی‌خوابی و اختلالات در خواب كاربران، مقایسه کردن خود با دیگران و افسردگی در افراد.»
وی نکات اخلاقی كنشگران رسانه‌ای در توليدات رسانه‌ای را موارد زیر بیان کرد: «به شایعات دامن نزنیم. در بیان مطالب صادق باشیم. ابزار بازگو کردن سخنان دیگران نباشیم. مسئولیت‌پذیر باشیم. عادل باشیم و هر مطلبی را فوروارد نکنیم. به دیگران احترام بگذاریم. از منابع معتبر برای ارجاع استفاده کنیم، پيوند زد.»
در فراز آخر این نشست آذری به تبيين متغيرهاي عنوان وبينار، بر مفهوم متاورس، متمركز شد و يادآور شد:
«متاورس، دنیای دیجیتال جدیدی است که طبق نظر آینده‌پژوهان، بخش‌های بزرگی از جهان را فرامی‌گیرد. در متاورس تمام ذهن کاربران درگیر خواهد بود و شاید مانند یک خواب متفاوت از آنچه تابه‌حال تجربه‌شده باشد، اتفاق می‌افتد.»
رئوف آذری در خاتمه با ذكر شواهدي، نقل‌قول لقمان حكيم گفت: «سال‌هاست که با داروهای گوناگون، آدمیان را مداوا می‌کنم و در این مدت، هیچ دارویی را مؤثرتر و کارسازتر از محبت نیافتم. سال‌هاست در حوزه کنشگری مدنی، با رسانه و اصحاب رسانه سرو کار دارم و بر این باورم برای رسیدن به‌سلامت و سطح زیست همدلانه و معنا بخشی به زندگی جمعی زیستمندان، در عصر متاورس، کم‌تر ابزاری چون رسانه و کم‌تر مهارتی را، چون تجهیز به سواد رسانه‌ای را کاربردی و مؤثر یافته‌ام...»
نظرات